Ο εορτασμός των Φώτων στο Μεγάλο Μοναστήρι της Ανατολικής Ρωμυλίας

Αφηγήτρια : Ζαμηλούδη Καλλιόπη(94 χρονων)

Το εθιμο των Φωτων όπως εξελισσόταν στο Μεγαλο Μοναστηρι της Ανατολικης Ρωμυλιας ξεκινα από την προπαραμονη της μεγαλης γιορτης !

Το βραδυ σημαινε ο παππας την καμπανα της εκκλησιας κι ολοι οι χωριανοι μαζευονταν για να λαβουν μερος στον Εσπερινό. Όταν τελειωνε με το καλο η λειτουργία ο ιερεας κατευθυνοταν προς τον Αϊ Δημο (το ιερο) και μεσα σ΄ ένα μπραγατσιούδι (κατι σα κανατα από μεταλλο) γεματη νερο εναπόθετε το σταυρο ! Ο σταυρος θα εμενε εκει μεχρι την άλλη μερα το πρωί οπου θα ξαναγινοταν η λειτουργια .

Την παραμονη οι καμπανες ξανα αντηχουσαν σ' ολοκληρο το χωριο καλώντας τους πιστους στην εκκλησια ! Ολοι φορωντας τα γιορτινα τους ρουχα εσπευδαν να ακουσουν τη δοξολογια η οποια κρατουσε εως και τις 10 το πρωί περιπου . Ο παππας έβγαζε τοτε το σταυρο μεσα απο το νερο κι ολοι αδημονουσαν για το αν το νερο μεσα στο κανατι ειχε παγωσει ! Το εθιμο προσταζε πως οσο περισσοτερο ειχε παγωσει το νερο που ειχε μεινει ο σταυρος μεσα τόση περισσοτερη καλοτυχια,υγεια και ευδαιμονια περιμενε κι ολο το χωριο !

Μετα την τελεση της λειτουργιας τα παληκαρια έπαιρναν όλες τις εικόνες από την εκκλησια και εβγαιναν στα ορια του του χωριου δημιουργωντας ένα κυκλο γυρω απ αυτο ! Αφου το περικυκλωναν σηκωναν τα χερια με τις εικονες ψηλα κι αναφωνουσαν δυνατα πολλές φορες « ΚΥΡΙΕ ΕΛΕΗΣΟΝ ..ΚΥΡΙΕ ΕΛΕΗΣΟΝ» !!!

Την ιδια ωρα ο παππας γυρνουσε κάθε σπιτι και το ραντιζε με την ευλογια του σταυρου ώστε να φυγουν τα κακα πνευματα !

Μετα ολοι μαζι κατευθυνονταν στην κεντρικη πλατεια του χωριου οπου υπηρχε η μεγαλη βρυση (τσουσμέ) (απ οπου ολο το χωριο προμηθευονταν νερο). Εκει ειχαν τοποθετηθει τραπεζια οπου τα παληκαρια τοποθετουσαν τις εικονες που ειχαν παρει από την εκκλησια .Τωρα ηταν η σειρα των κοριτσιων ! Αυτά γεμιζαν τα μπακίρια, (σταμνες συνηθως όμως τσίγκινες και μεγαλες) που ειχε φερει η καθεμια από το σπιτι της , με νερο και τις τοποθετουσαν σε σειρα τη μια διπλα στην άλλη . Ο ιερεας πρωτα ραντιζε τα μπακιρια με το νερο των κοριτσιων και μετα ξανα ολο τον κοσμο που παρακολουθουσε . Αξιοσημειωτο είναι το γεγονος πως ολοι περιμεναν πια θα ηταν εκεινη που με ζηλο θα σηκωνε στον ωμο της πρωτη το βαρυ μπακιρι με το νερο ! Οι επευφημιες που λαμβανε ηταν αναμενομενες !

Ειχε ηδη μεσημεριασει αλλα το εθιμο θα συνεχιζοταν με τραγουδι και χορο εως το βασιλεμα του ηλιου στην κεντρικη πλατεια .

Από το 
http://neomonastiri.blogspot.gr